Rus Çariçesi II. Katerina’nın bütün imkanlarını seferber ederek kurduğu oldukça modern donanmadan 24’ü ana savaş gemisi olmak üzere 45 gemiyle Baltık Denizindeki üssü Kronstad’tan hareket ettiğinde amaçları, savaş halinde oldukları Osmanlı Devletine Akdeniz’den taarruz ederek önemli liman şehirlerini vurmaktı.

Katerina’yı bu düşünceye sevkeden, şu anda Ukrayna’da Rusya’nın eline geçen Türk Şehri Hotin’de aldığı ağır zayiatlar olmuştu. Hotin’e 65 bin askerle yaptıkları ikinci taarruzlarıda kale muhafızı Ahıskalı Hasan Paşa’nın şehâdetine rağmen püskürtülmüş, sonradan yetişen Kırım Hân’ı IV. Devlet Giray ile Moldovancı Ali Paşa’nın kaçan Rus’ları takip etmesiyle büyük zayiatlar verdirilmişti. Hotin’in Güney batısında bulunan Çernoviç de bizim elimizdeydi.

Böyle bir durumda Baltık’tan hareket eden Rus Donanması İskoçyalı Amiral Elphinston ile İngiliz yardımcıları Dugdale ve Gregg’in idaresinde okyanusu geçerek Cebel-i Tarık Boğazından Akdeniz’e girmişti. Çünkü Türk Gölü halindeki Karadeniz’e Rusya’nın ayağını sokacak bir karış yeri yoktu.

Rus Donanması’nın askeri yöneticisi ise kardeşiyle birlikte Kont Aleksi Orlov idi. Donanma henüz Akdeniz’de ilerlerken Fransız Büyükelçi Saint-Priest Kontu bu durumu Bâb-ı Âli’ye bildirmişti ancak, Rus Donanmasının okyanus üzerinden dolaşarak Akdeniz’e geleceğine ihtimal vermeyen Bâb-ı Âli tedbir almadı.

Hedeflerinde Mora’dan Selanik’e kadar bölgede isyan çıkarmak olan Ruslar, Mora’da yaşayan ve kendilerini Spartalıların torunu olarak tanıtan ve savaşçı bir ruha sahip Arnavut Maynotlarla Osmanlı Devletine isyan etmeleri için anlaşmışlardı. Maynotlar Ruslara, karaya asker çıkarmaları halinde isyan edeceklerini bildirmişler, hazır bekliyorlardı.

Rus donanmasının başında bulunan Aleksi Orlov, Amiral Spiridov’u 7 gemiyle Mora’ya göndererek Rumlaşmış Maynotlarla irtibata geçti. Amiral Spiridov ne kadar teşvik ettiysede Maynotlar karada Rus askeri görmeden harekete geçmeyeceklerini söylediler.

Bunun üzerine Spiridov gemilerden 500 Rus askerini karaya çıkardı. Maynotlar da Ruslarla birleşerek isyana, şehirleri İşgâl ve yağmaya başladılar. Kısa sürede Mora Yarımadasında Koron, Navarin, Kalamata, Modon gibi liman şehirlerini ele geçirdiler. Özellikle Mezistre ve Arkadya şehirlerinde Müslüman katliamına girişildi. Evlere doldurulan Müslümanlar diri diri yakıldılar.

Yetmedi Patras ve Anabolu’yu ele geçirerek teslim olanlara dokunmayacağız sözlerini tutmadılar. Ardından Mora’nın yönetim merkezi olan Tripoliçe’ye ulaştılar. Bâb-ı Âli Mora’daki isyanı bastırmak üzere eski Sadrâzamlardan Muhzinzâde Mehmed Paşa’yı Serdâr tayin ederek Mora’ya gönderdi.

Mehmed Paşa Mora’ya ayak bastığında, Selânik Valisi Vezir Ali Paşa ile İskenderiye Bahriye Sancak Beyi Mehmed Paşa ve Rodos Bahriye Sancak Beyi Cafer Bey kendisine yetişmişlerdi.

Rus donanması komutanı Aleksi Orlov ise, Kaptan-ı Derya Hüsamettin Paşa’nın gelmek üzere olduğunu haber alınca, Moralıları isyana teşvik eden has adamları Papazoğlu Mavromihali ve Panayotti Benaki’yi de yanına alıp Anavarin’i terk ederek bölgeden ayrılmış, fakat takipten kurtulamamıştı. Cezayirli Gâzi Hasan Bey’in (sonradan Kaptan-ı Deryâ olacaktır) 20 gemiyle yaptığı taarruzuyla bir gemisini kaybetti ve Çuha Adasına çekildi.

Türk Ordusu alınan şehirleri tek tek asilerden temizleyerek Tripoliçe’ye geldi. Burada 9 Nisan 1770 tarihinde yapılan son ve şiddetli çarpışmada Rusların desteklediği Maynotlar imha edildi. Toplamda imha edilen Maynotların toplamı 70 bine ulaştı.

Bu zafer, Mora’yı 50 yıl sükûnete kavuşturmaya yetti. Ancak Rusların bitmek bilmeyen sıcak denizlere inme hayalini durdurmadı. Günümüzde bile genişleme politikalarına yeniden sarılan Rusya’nın hamleleri temkinle takip edilmelidir..

Yeni Akit