İş güvencesinden yararlanma
Ülkemizde çalışma hayatının önemli bir alanı, iş güvencesi veya işçinin feshe karşı korunmasıdır. İş güvencesi, işçinin işe devamlılığının sağlanması ve geçerli bir sebep olmadan işten çıkarılamamasıdır, İş Kanunu'nun 18'inci maddesinde "Feshin geçerli sebebe dayandırılması" hüküm altına alınmıştır.
Bu kapsamda, otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. İşçinin ilgili işyerinde altı aylık kıdem süresi hesaplanırken, aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde geçen süreler birleştirilmelidir. İş güvencesinden yararlanma şartları şu şekildedir:
İşçinin İş Kanunu'na veya Basın İş Kanunu'na tabi olması,
İş sözleşmesinin belirsiz süreli olması,
İşyerinde en az otuz işçinin çalışması,
İşçinin en az altı aylık kıdem süresinin bulunması,
İşçinin, işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili ve yardımcıları ile işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekillerinden olmaması.
Yer altı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmamaktadır. İşveren, feshin nedenini geçerli bir nedene dayandırmak zorundadır. Ayrıca, fesih bildiriminde, feshin geçerli bir nedene dayandığı açık, net ve kesin ifadelerle yer almalıdır.
Belirli nedenlerle yapılan iş sözleşmesinin feshi, iş güvencesi kapsamında değildir. Bunlar:
Sendika faaliyetlerine katılım,
İşyeri sendika temsilciliği yapma,
Yasal veya sözleşmeden kaynaklanan hakların takibi veya yükümlülüklerin yerine getirilmesi,
Irk, cinsiyet, medeni hal, din, siyasi görüş gibi nedenler,
İş Kanunu'nun belirlediği kadın işçilerin çalışma yasağı dönemlerinde işe gelmemek,
Hastalık veya kaza nedeniyle bekleme süresinde işe devamsızlık.
Yukarıdaki nedenlerle iş sözleşmesi feshedilen işçi, iş güvencesi kapsamında ise işe iade davası açma hakkına sahiptir.