Manzara o kadar yürek acısı ki…

Hatay Serinyol’dan Antakya merkeze doğru ilerlerken, gözlerimiz bir süre sonra doğal bir refleks olarak, yıkılan değil de, ayakta kalan binaları aramaya başlıyor.

“A bakın bu bina sağlam kalmış” biçiminde seslenişler…

1509 yılında yaşanan büyük depremden sonra İstanbulluların adını koydukları türden, ‘Küçük bir kıyamet’ yaşanmış burada sanki.

Yol boyunca yıkık halde gördüğümüz yapıların hemen hemen tamamı, görünüşlerinden de belli olduğu gibi eski yapılardı.

Yapı denetimi görmemiş, böylesi bir depreme karşı dayanıklı olmadıkları yıkılmadan önce de anlaşılabilecek türden binalar.

Bir de zemin meselesi…

Asi nehrinin kenarındaki alüvyonlu zemine inşa edilen yapıların hemen hiçbiri bu depreme karşı bir direnç gösterememiş.

Halbuki, yukarılara doğru, Habib-i Neccar Dağı’nın eteklerindeki yapılar, eski olanlar dahil depreme karşı ayakta kalmayı başarabilmiş.

Çok açık, ders niteliğinde bir manzara bu.

Antakya’nın merkezine geldiğimizde, tarihi Meclis Binası’nın enkazı bizi karşılıyor.

Kentin sembolü olan pek çok tarihi yapısı gibi, Meclis binası da depremlere direnememiş.

1927 yılında Asi nehrinin dibine bu yapıyı inşa eden Fransız mimarın aklına da hiç gelmemiş demek ki, burada bir deprem olursa bu binaya ne olur sorusu.

Antakya, bundan 2 bin yıl önce Roma döneminde, günümüzdekinden bile daha fazla nüfusa sahip dünyanın en büyük üç şehrinden biri imiş.

Dönemin Ortadoğu zenginlerinin alışveriş için gelip vakit geçirdiği Kurtuluş Caddesi, dünyanın ışıklandırılan ilk caddesi olarak bilinir.

2017 yılında gittiğimizde, üzerinde bulunduğumuz o caddenin altında başka bir şehrin daha olduğu bize söylenmişti.

Yine büyük bir depremde yıkılan, 2 bin yıl öncesinin Antakya şehri…

Depremin ilk saatlerinden itibaren Türkiye’nin dört bir tarafından insanlar, ya uzaktan, ya da fiilen o bölgeye akın ederek deprem bölgesinin elinden tutmaya çalıştılar.

Böylesi bir afet sonrası milyonlarca depremzedenin ‘açta/açıkta’ kalmaması, bu büyük alicenaplık sayesinde mümkün oldu.

Belediyelerden de çok iyi işler çıkaranlar oldu.

Bunların içerisinde, Hatay’da bulunduğumuz süre zarfında ismiyle de zikredildiği için, pozitif ayrımcılığı biraz daha fazla hak eden bir belediye var.

Konya Büyükşehir Belediyesi.

Sosyal medyadan kendisini takip ettim, İbrahim Uğur Altay, Pazarcık ve Elbistan depremlerin hemen ardından soluğu Hatay’da aldı.

Arama kurtarma faaliyetleri dahil, hemen ne ihtiyaç varsa, omuz verdiler.

Konya belediyesini ayrıcalıklı kılan Hatay’da zor işlere talip olup, zor işlerin altından kalkabilen bir kapasite ortaya koyması oldu.

Örneğin, tahribata uğrayan kanalizasyon ve su şebekesinin tamiri işini Konya Büyükşehir Belediyesi üstlendi.

Konya’dan gelen ekipler, yanlarındaki getirdikleri donanımla, deprem nedeniyle nerede kırılma, çatlama, bozulma oluştuysa tamir edip, şehirdeki hayatın normalleşmesine ciddi bir katkı sağlamışlar.

Büyük ölçüde tamamlanan hasar tespit çalışmalarının sonuçlarına göre, Hatay genelinde yıkılan ya da ağır hasar gören yapıların %97,8’i 1999 yılı öncesine ait yapılardan oluşuyor.

Sonrasında yapılan ve depremlerde yıkılan yahut ağır hasar gören yapıların oranı ise %2,2.

Eski yapılar daha fazla ve daha hızlı bir şekilde dönüştürülebilmiş olsaydı, aynı oranda çok daha az hasar oluşacağını, çok daha az can kaybının yaşanacağını gösteren bir veri bu.

Bir bakıma depreme karşı daha güvenli binalar inşa etme anlamında mesafe kat edildiğini de gösteren bir veri.

Ancak, sayısal ve oransal olarak az olsa da, 1999 sonrası yapılan, yapı denetim hizmeti gördüğü düşünülen binaların neden yıkıldığı üzerinde daha fazla durmak gerekiyor.

Çünkü, eski binaların zaten eski ve zayıf malzeme kullanılarak inşa edildiği bilindiği için, niçin yıkıldıkları çok açık.

Önemli olan, yeni olup da yıkılanların neden yıkıldığını anlayıp ona göre tedbirler almak.

(Yarın, asker depremde ne yaptı sorusuna dair, bilgi ve izlenimlerimi ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’la yaptığımız sohbetten notları aktaracağım)

Konya Büyükşehir'den depremzedelere mobil diş aracı!

Konya Büyükşehir Belediyesi, Hatay için seferber oldu!

Konya yaptı İmamoğlu sahiplendi!