Polis devletine hayır, etkin kamu güvenliğine evet
“Kimileri kamu düzeni ile Çözüm Süreci arasında ters orantı kuruyor. Çözüm Süreci’nin sanki kamu düzenini ihlal eden bazı uygulamalara sessiz kalmayı gerektirdiği gibi yanlış bir kanaat var. Yani birileri yol kesecek, baraj yapan araçları yakacak hâlâ bölgedeki çocuklarını dağa götürecek. Bunlar da Çözüm Süreci dolayısıyla sessizlikle karşılanacak. Bu olmaz. Açıkçası bunun bir limiti var. Buna izin veremeyiz.”
Davutoğlu’nun bu açıklamasını takip eden günlerde Kobani protestoları başladı. Ve ne yazık ki tablo acıydı. Sokağa çıkanlar 30’u aşkın insanı öldürdü, yüzlerce okulu, müzeyi, aracı kundakladı, iş yerlerini yağmaladı. Bu vandallık sonucu öğrencilerin eğitim emekçilerin ve esnafın da çalışma hakkı engellendi…
Bu gelişmeler üzerine, hafta başında toplanan Bakanlar Kurulu’nda yeni güvenlik paradigması masaya yatırıldı. Yapılan açıklamalara göre hükümet “Almanya modeli” üzerinde çalışıyor.
Almanya modeli nedir?
Almanya’da kamu güvenliğini etkin şekilde sağlamak için polise tanınan yetkilerin ağırlığını önleyici tedbirler oluşturuyor. Örneğin polis terörle mücadele kapsamında ‘önleyici’ soruşturmalar yapabiliyor. Olağanüstü durumlarda ve aciliyet söz konusuysa hakimin izni alınmak şartıyla kişisel bilgisayarlara giriş yapılabiliyor. Yine acil durumlarda Federal Emniyet Teşkilatı Başkanı hakimin izni olmaksızın müdahale etme yetkisine de sahip. Polis, kimi durumlarda ev sahibinin iznini almadan arama yapabiliyor. Güvenlik güçleri, kamu güvenliğini tehdit söz konusuysa, hakkında kuvvetli suç şüphesi bulunan kişinin özgürlüğünü, hakim kararı öncesi geçici olarak kısıtlayabiliyor.
Geçmişin deneyimleri şüpheleri besliyor
Türkiye halkının kolektif hafızası, 90’lardaki çatışma ortamının oluşturduğu insan hakları ihlalleriyle dolup taşıyor. Yargısız infazlar, işkence, keyfi gözaltılar o yıllarda vaka-i adiyedendi. Dolayısıyla halkın kahir ekseriyeti kamu güvenliğinin etkin şekilde sağlanmasını talep etse de, “polis devletine dönüş kaygısı” çok da yersiz değil. Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç kaygıları ifade eden eleştirilerle ilgili şunları söylüyor:
“Biz birçok düzenleme yaptık, niçin güvenlik güçlerimizin daha güçlü olması için bir iç güvenlik yasası veya reformu yapmayalım? Hukuk dışında bir uygulamaya, hele hele 90’lara Türkiye’yi geri döndürmek istiyorsunuz sözlerine gerek yok. Son yaşanan olaylar başarılı olsaydı bırakın 90’ları daha eskilere Türkiye dönerdi. TCK 2005 yılında tamamen yenilendi. Çözüm sürecinde bugün çok iyi noktada olsaydık, sonuçlanmış olsaydı TMK’ya güle güle diyecektik ama bu olaylar gösterdi ki hayır o noktada değiliz.”