Enflasyon Türkiye’nin en önemli sorunlarından biridir.

Konuşulması, tartışılması gerekir.

Hükümet, Mehmet Şimşek yönetimindeki ekiple açık, şeffaf, günün gereklerine uygun bir ekonomi politikası izleyerek enflasyonla başa çıkmaya çalışıyor.

Bu konuyu enine boyuna konuşalım, tartışalım.

Ama tartışma başlamadan aklıma takılan birkaç soru var. 

Sormama izin verirseniz kiralardan başlayacağım.

Ev sahibi ile kiracının karşı karşıya getirilmemesi gerektiğini, bu konuda gerekli düzenlemelerin yapılmasının şart olduğunu söyleyerek güncel uygulamadaki garipliği sorgulamak istiyorum. 

Bir ev sahibi… 

1900 lira olan kirayı önce 6000'e sonra da “asgari ücrete Temmuz ayında yapılan zam nedeniyle” 8 bine çıkartıyor. 

Bu da yetmiyor… 

“Yılbaşında 10.000 yapacağım” diyor. 

Bu ev sahibi evini asgari ücretle nasıl bağdaştırıyor? 

“Ev sahibi kira ile geçiniyor” denebilir ya da “geçim sıkıntısını kiracısına yansıtması doğal” diyenler çıkabilir. 

Ama asgari ücrete yapılan zam ile ev kirası arasında bir bağlantı kuramadım. 

Diğer yanda yine kiracısından 1.500 lira kira alırken değişen ekonomik şartlar nedeniyle bunu utana sıkıla önce 1800 liraya sonra da “kiracı belki ödeyemez fazla da yük olmak istemiyorum” diyerek 2300 liraya yükselten ev sahibi örneği var. 

Bunlar yaşanmış örnekler. 

İkisinin de kiraya ihtiyacı var mı? Var. 

Peki, bir taraf tamahkârlığın zirvesini yaşarken diğer taraf nasıl oluyor da konuya insancıl bir bakışta yaklaşabiliyor? 

İkinci sorum hepimizi çok daha yakından ilgilendiren çarşı pazardaki fiyatlarla ilgili olacak. 

Bir gecede benzin ve mazot fiyatları 35 TL’yi gördüğü gün enflasyonun %47,83 olduğu dönemde şöyle bir söylem vardı: 

-”Mazot bu kadar zamlandıysa İstanbullu domatesi daha pahalı yiyecek!” 

-”İstanbul'a domates getiren kamyonlar suyla çalışmıyor!” 

Bu söz üzerine domates yetiştiriciliği ile tanıdığımız birkaç ilimizde çarşıyı pazarı gezdim. 

• Onlardan biri Karacabey idi. Domates 25 TL idi. 
•  
• Gönen pazarını gezdiğimde orada da fiyatın aynı olduğunu gördüm. 25 TL.
•  
• Domates üretimiyle tanınan illerimizden Çanakkale'de de fiyatın 25 TL olduğunu gördüm. 
•  
• Gariptir İstanbul'da da aynı fiyattı. 25 TL 

Şimdi sormamız gereken soru şu:

Domatesin üretildiği illerde birileri fazladan para mı kazanıyor? 

Madem İstanbullu zamlı bir şekilde domatesi 25 TL'ye alıyor o zaman bu ürünü üreten yerlerde yerel esnaf daha ucuza mal ettiğine göre aradaki fiyat farkı kimin cebine gidiyor? 

Ezine peynirinin en pahalı olduğu yerin Ezine olduğu bir ülkede yaşıyoruz. 

Bunları sormak hakkımız.

Aslına bakarsanız bizim en büyük sorunumuz enflasyon değil tamahkârlık. 

Yine altını çiziyorum! 

“Enflasyon yok” ya da “Türkiye'de işler iyi gidiyor her şey güllük gülistanlık!” diyen yok. 

Enflasyonu bahane ederek zam üstüne zam bindiren aç gözlüler ne olacak? 

• Elma tarladan 5 liraya hale geliyor… Pazarda 40 TL. 
•  
• Fasulye; halde 30 lira markette 100 TL… %300'den fazla  kâr!
•  
• 10 liraya hale gelen kayısı raflarda 100 liraya satılıyor % 1000 kâr! 
•  
• Sivri biber 8 liraya üreticiden alınıyor 40 liraya alıcı bekliyor %400  kâr!

Enflasyonu konuşalım demiştim ya! 

%47,83 enflasyonu… Hatta başka bazılarının dediği gibi %112 enflasyonu da konuşalım peki. 

Bunu konuşalım da bu fiyatlar ne o zaman? 

Bu fiyatları kim belirliyor? 

Kim karar veriyor? 

Serbest Piyasa ekonomisi dediğimiz şey tüketicinin yararına olur. 

“Ben daha kaliteli ürünü daha ucuza satmalıyım ki daha çok kazanayım”

Ama Türkiye'de Serbest Piyasa ekonomisi “kafama göre fiyat belirlerim” ekonomisine dönüşmüş durumda. 

İşte tam olarak da merak ettiğim soru bu.