İgnatius’un yazısı şu iki soruyla başlıyordu: “1) Suriye ve İsrail arasında neler oluyor? 2) Türkiye’nin arabuluculuk çalışmaları gerçek ve etkili mi?”

Biliyorsunuz, Ankara bir süredir iki ülkenin arasını yapmaya girişti. İki tarafla görüşüp, çözümsüzlüklerin giderilmesine çalışıyor. Peki ama hem Suriye hem de İsrail buna neden razı oluyor?

* * *

Soruları yanıtlamak ve gelişmelerin arka planını çözmek için İgnatius’un yaptığı gibi adım adım gitmekte fayda var. Öncelikle görüşmelerin başlama zamanına dönelim...

* * *

2006 yazı, hatırlamak istemediğimiz bir yazdı. İsrail’in Lübnan’ı vuruşuna, sivillerin bombalanmasına tanık olduk. Savaşın sebebi ortadaydı: Hizbullah’ın Lübnan’daki faaliyetleri, İsrail’e yönelik saldırıları. Ancak asıl rahatsızlık Hizbullah adı altında İran’dı. Tahran’ın örgüt üzerindeki etkisi ve Nasrallah’la yakın ilişkileri İran’ın, Lübnan’daki elinin gücünü gözler önüne serdi.

* * *

İran’ın Hizbullah yolu ile devleşen etkisi Suriye’yi rahatsız etti. Böylelikle Şam yönetimi İsrail ile diyalog kurmak için, iki ülkenin nadir dostu Türkiye’ye döndü yüzünü. İsrail’den de Türkiye’nin arabuluculuğuna yeşil ışık yanınca süreç başladı.

* * *

Peki “fırtınalı bir ilişki” yaşayan İsrail ve Suriye neden anlaşma yoluna gitme kararı aldılar? Bu sorunun iki taraf için farklı cevapları var.

İsrail için en büyük neden Suriye’nin İran’la yakınlaşmasını önlemek. İsrail yönetimi, Lübnan savaşıyla birlikte gittikçe istikrarsızlaşan bir Ortadoğu gördü ve bundan ürktü. Lübnan, İran ile arasında bir çarpışma sahasına dönüşmüştü. Üstelik çarpışmanın ilk etabını İsrail kaybetmişti. Suriye de silahlamasını hızlandırıyordu. İsrail bu tabloya baktı ve stratejik etkisini kaybetmemek için bir şeyler yapması gerektiğini düşündü.

* * *

Gelelim Suriye’ye... İsrail’in Golan Tepeleri’ni iade edeceğinin sinyalini alınca, Türkiye’nin arabuluculuğuna verdiği önemi artırdı. Şam, İran’daki mollalar yerine laik Türkiye’ye yakınlaşmayı daha güvenilir buldu.

* * *

Peki arabuluculuk süreci ne getirdi, ne götürdü?

Henüz çalışmaların gözle görülür bir etkisi olmadı. Ancak İsrail-Suriye ve Türkiye’nin bu yolla birbirine yakınlaştığı ve İran’dan uzaklaştığı ortada. Zaten son dönemde İran’ın nükleer gücüne karşı durmak için planlanan en etkili strateji tecrit.

* * *

Washington bir süredir “uslanmaz ve tehlikeli çocuk” İran ile nasıl baş edeceğinin planlarını yapıyor. Şahinler olarak bilinen neoconlar bunun yolunun en kısa sürede yeni bir savaş cephesi açmak olduğunu ileri sürüyorlar. Bush Hükümeti ise İran’ın önünü kesmek için yalnız bırakmanın etkili olacağını söylüyor şimdilik.

* * *

Sorun öyle bir hale geldi ya da getirildi ki “anlaşmazlıklar coğrafyası” olarak bilinen Ortadoğu uzun süredir ilk kez ortak bir konu etrafında birleşti sanki. İran “tüm kötülüklerin anası” etiketinin kurbanı olma yolunda hızla ilerlerken Suriye, İsrail ve Lübnan gibi uzlaşmaz aktörler onun etrafında uzlaşma sinyalleri veriyorlar. Ve bu sinyaller Türkiye’nin imajına yarıyor.

--------------------------------------------------------------------------------

Ahmet Altan’ın cevabı

Taraf Gazetesi son günlerde yaptığı haberlerden dolayı hedefte yer alıyor. Genelkurmay’ın özel raporlarını, Başbuğ-Paksüt görüşmesini, Dağlıca baskını ile ilgili iddiayı bu gazete ortaya çıkardı.

* * *

Ardı ardına statükoya yönelik alışılmadık tarzda haberler yayınlanması, ibadethanesinde yıllardır sakin sakin duasını eden ve gerisini de merak etmeyen bazı çevreleri altüst etti. Boş zamanlarında komplo teorisi üretmeye bayılanlar hemen en sevdikleri işe yöneldiler ve Taraf’ı etiketlemeye giriştiler. Haberlerin doğru olup olmadığını değil, gazetenin para kaynaklarını merak ettiler.

* * *

Ahmet Altan dünkü köşesinde Taraf ile ilgili iddialara cevap niteliğinde bir yazı yazdı. “Tartışılan belgeler neden Taraf’a geliyor?” diye soran çevrelere “Çünkü bu haberleri onlar değil biz basıyoruz” cevabını veren Altan gazetecilik yapana haberin geleceğini ileri sürdü.

* * *

Taraf put yıkıcılığa soyundu. Replikleri söylemek yerine doğaçlama konuşuyor. Bu iş her toplumda ama özellikle bizimki gibi kapalı toplumlarda yürek ister. Saldırılara sağır kulaklar, kör gözler ister. Taraf’ın daha gidecek çok yolu var. Ve o yolu gitmesini sağlamak şeffaflık özleyen herkesin gayesi olmalı...