Haziranda ABD Başkanı George W. Bush tarafından ABD Ankara Büyükelçiliği’ne aday gösterilen James Jeffrey’nin ataması Senato tarafından onaylandı. Onay, Amerikalı diplomatın önümüzdeki günlerde Ankara’daki görevine başlayacağı demek oluyor. Peki bu gelişme Türkiye-ABD ilişkileri açısından ne anlama geliyor?

* * *

Jeffrey, Türkiye ve Ortadoğu’yu çok iyi bilen bir isim. Üç kez burada görev yaptı. Önce Adana’ya konsolos olarak geldi. Son olarak da 1999-2002 arasında birinci müsteşar olarak önce Büyükelçi Mark Parris ardından da Robert Pearson ile çalıştı.

* * *

Kısacası AKP iktidara gelene kadar buradaydı. Daha sonra Arnavutluk’a büyükelçi olarak gitti. 2004-2005 yıllarında ise ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği’ne maslahatgüzar olarak atandı. Jeffrey’nin son görevi Washington’daydı ve hayli kritikti: ABD Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcılığı. Özellikle İran, Irak konularında uzman olan Jeffrey, Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’a danışmanlık yaptı, bölgedeki politikaların şekillenmesinde aktif bir rol oynadı.

* * *

Jeffrey’nin bu kilit rolü nedeniyle Beyaz Saray onu Ankara’ya atamada bir süre tereddüt etti. Ancak Washington’da konuşulanlara göre, Kafkasya’da çıkan kriz bu atamanın hızlanmasında etkili oldu. ABD yönetimi, Rusya güçlenirken Türkiye’de görev süresi bitmiş bir diplomatın bulunmasını istemedi.

* * *

Normalde ‘topal ördek’ konumuna girmiş Cumhuriyetçi yönetimle, Demokratlar’ın elindeki Senato’nun fikir birliğine varması zordur. Ancak anlaşıldığı kadarıyla Jeffrey’nin atamasında Senato’nun Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Tony Blinken önemli bir rol oynadı. Blinken daha önce de Nick Burns’ün yerine erken atanmasını sağlayan isim olarak biliniyor. Herhalde Senato da Türkiye gibi kilit bir müttefiki başıboş bırakmak istemedi.

* * *

Kısacası, Jeffrey Ankara’ya geliyor. Onun gibi deneyimli, Türkiye’yi ve Türkçe’yi iyi bilen bir diplomatın göreve gelmesi iki ülke ilişkilerini olumlu etkileyecektir. James Jeffrey halen Ankara’da bulunan Büyükelçi Ross Wilson’dan daha etkili bir isim olacaktır.

* * *

ABD’de bir gelenek vardır. Yeni başkan koltuğa oturduktan sonra büyükelçiler yönetime istifalarını sunar. Yeni yönetim de kiminle çalışıp, kimin yerine yeni bir isim atayacağına karar verir. Ancak ne Mc Cain ne de Obama, Jeffrey gibi başarılı bir diplomatın istifasını kabul etmez. Bu yüzden önümüzdeki üç yıl Ankara-Washington ilişkilerini onun yürüteceğini şimdiden söylemek mümkün.. Peki bu, ilişkileri nasıl etkileyecek?

* * *

James Jeffrey tam bir “şahin”. Bush ve Cheney takımının bir parçası. Ancak politik görüşleri nasıl olursa olsun yönetimin çizgisini başarıyla temsil eden bir diplomat da aynı zamanda. Bu yüzden Mc Cain seçilirse “şahin” yönü ortaya çıkacaktır. Özellikle İran konusunda Türkiye’ye baskı uygulayacaktır. Ama Obama başa geçtiği takdirde Demokratlar’ın Irak ve İran konusundaki yumuşak politikalarına uyum sağlayacaktır.

* * *

Türkiye-ABD ilişkilerinde önümüzdeki günlerde yeni bir dönem başlıyor. Bu dönem tabii ki önceki dönemin sorunlarını devralacak. Kürtler, PKK, Kuzey Irak, Kafkasya gibi problemli alanlar varlığını sürdürecek. Ama mevcut sorunları Washington’a iletecek ve diyalog yollarını sağlayacak deneyimli bir isim var artık arada. Ve bence bu, ABD’deki başkanlık koltuğuna kim oturursa otursun, iyi bir haber.

NAGEHAN ALÇI - AKŞAM

nagehan@nagehanalci.com