Asrın felaketlerinden birini yaşadık. Depremin vurduğu 11 ilimizde büyük yıkım var. Acılarımız henüz çok taze… Acılarımızı hazmetmeye, iyileşmeye çalışıyoruz. Depremin yaralarını sarmak için devlet, millet, belediyeler, sivil inisiyatifler, tam anlamıyla seferber olmuş durumda…

Kaybettiklerimizi geri getirebilmenin mümkünatı yok. Bugünden yarına olanları bir çırpıda geriye döndürebilmek de imkan dahilinde değil. İmkanlar dahilinde telafi edileceklere çare olunmaya çalışılıyor. Bir şekilde toparlanacağız.

Felaketin üzerinden tam 25 gün geçti. Durmaksızın bir mücadele var. İlk günden beri çalışmalar titizlikle sürüyor.

Enkaz kaldırma çalışmaları devam ederken, bir taraftan da acil ihtiyaçlar giderilmeye çalışıyor. Depremin vurduğu şehirlerde kalanlar, şimdilik geçici barınma alanlarına yerleştiriliyor. Hasar almamış binalarına bile henüz girebilen yok. Devlet erkanı, kabinenin neredeyse tamamı deprem bölgesinde… Afet bölgesinde hayat eski haline dönene kadar çalışmaların sürmesi planlanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1 yıl içinde 470 bin hane inşa etme hedefi koydu. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, depremden etkilenen illerde yarın itibarıyla 21 bin 244 konutun yapımına başlanacağını duyurdu. 2 ay içinde 11 ilde 244 bin konutun temellerinin atılması hedefleniyor. Zaman kısıtlı, hedefler büyük. Kaybedecek vakit yok.

Ama kimsenin aklında bu kadar konutun nasıl yapılacağı konusunda büyük bir soru işareti yok. Bu kadar konutun yapılıp yapılmayacağı ile ilgili de kimse tereddüt taşımıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve Ak Parti iktidarının bu konudaki yaptıkları kabul gören açık teminat… Burası çok önemli.

BEDENLER AFET BÖLGESİNDE, AKILLAR İSTANBUL’DA…

Deprem bölgesinde çalışmalar dolu dizgin sürerken bir taraftan da akıllar İstanbul’da…

Bunu deprem bölgesi ile ilgili son durumu değerlendirmek için Hatay’da kameraların karşısına geçen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un sözlerinden de çok rahat çıkarabiliyoruz. Bakan Kurum’un kentsel dönüşümle ilgili hem deprem bölgesi hem diğer iller ve İstanbul'la ilgili önceki gün bazı açıklamaları oldu. Kurum, "İstanbul'da 1,5 milyon riskli konutu belirlediğimiz iki rezerv alana, hem Anadolu hem Avrupa yakasına taşıyacağız" dedi.

Kentsel dönüşüm süreçleri ile ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önümüzdeki günlerde önemli açıklamaları olacağı ifade ediliyor. İstanbul ve Marmara Bölgesi'ne ilişkin önemli kentsel dönüşüm planları üzerinde yoğun bir çalışma var. 4.5 milyon konutun bulunduğu İstanbul'da dönüştürülmesi gereken 1,5 milyon bağımsız bölüm olduğu hesaplanıyor. Bunlardan 300 bini acilen dönüşmesi gerekiyor. Şu an İstanbul'da sadece bakanlık uhdesinde 94 bin bağımsız bölümden oluşan projeler devam ediyor. Özellikle İstanbul’a ilave nüfus getirmeden bir dönüşüm sağlama hedefi koyulduğu ifade ediliyor. Bakan Kurum’un açıklamaları sonrası 1.5 milyon İstanbullunun nereye taşınacağı konusu merak uyandırdı. Bakan Kurum’un açıklamaları arasında kilit bir cümle vardı: ‘Rezerv alanları…’

Buralara yapılacak uydu kentlere İstanbulluları taşıyarak deprem riskinden korunmak isteniyor.

Bakan Kurum, bu noktada ulusal mekânsal strateji planının tamamladığını duyurdu. Yeni şehir planları üzerinde bir süredir yoğun bir çalışma olduğunu biliyoruz. Konunun detaylarını, hangi aşamada olduğunu öğrenebilmek adına bakanlık kaynaklarından bilgi almaya çalıştım. Ser verip sır vermediler.

Şehrin taşınacağı bölgeyle ilgili işin uzmanlarının da dikkat çektiği kriterlere atıflar yaptılar.

KUZEYDEN BAŞKA ALTERNATİF YOK

Çalışmalarda özellikle üç noktanın dikkate alındığını ifade edebiliyor:

* Birinci kriter zemin oldu. İstanbul’un zemin olarak en sağlam yeri yeni yerleşim yerleri için tercih edildi.

* Marmara Denizi’ni neredeyse ortadan bölerek İstanbul kıyılarını teğet geçen fay hatlarına en uzak nokta olması bir diğer tercih sebebi oldu.

* Şehrin taşınabileceği rezerv alanlar gözetildi.

Bu kriterlere yoğunlaşınca İstanbul’un kuzeyinden başka alternatif de yok diyebiliriz.

Avrupa'da Arnavutköy Anadolu'da Çekmeköy…

İstanbul’daki 1 milyon 500 bin riskli bina, hem Avrupa hem Anadolu yakasından belirlenmiş olan iki rezerv alana taşınması öngörülüyor. İki rezerv alanının yoğunluğu göz önünde bulundurulduğunda, proje için Avrupa yakasında Arnavutköy’den Çatalca’ya uzanan bölge Anadolu'da ise Çekmeköy, Tuzla şeridi öne çıkıyor. Şehrin fay hattı geçmeyen ve depreme dayanıklı olan Karadeniz'in kıyı bölgelerine doğru kaydırılması meselesi geçmişte de gündeme gelmişti.

DEPREM FELAKETİNDEN ÇIKARDIĞIMIZ DERSLER

Bu büyük musibetten hepimize düşen hisse, çıkardığımız dersler var elbette; Oturduğum mahallede bile son birkaç günde onlarca binanın boşaltıldığını fark ettim.

Herkes İstanbul için vaktin daraldığı gerçeğini kabullenmiş durumda… Dönüşüme engel olanlar teker teker ikna olduğunu gözlemliyoruz. İnsanların mal mülk derdini bir kenara bırakıp can derdini öncellemiş olması bu noktada önemli… Artık “benim dairem beş metrekare, on metrekare küçülüyor” hesabı yapmanın sırası değil. Dönüşenler, dönüşeceklere ön ayak olmalı.

MURAT GEZİCİ GİBİ DÖNÜŞELİM!

Bu noktada CNN Türk canlı yayınına bağlanan CHP’ye yakın kamuoyu araştırmacısı Murat Gezici'nin düne damga vuran dönüşümünü de bir kez daha hatırlamakta fayda var.

"Şu bir gerçek son dönemde depremle ilgili duygusal manipülasyonu Türkiye'de yoğun bir şekilde yaşadık. İktidar karşıtlığı bir düşmanlığın ötesine geçerek, Türk Devleti düşmanlığına döndü. Devlet yok algısı kurularak, ayrı bir yapı oluşturmak istendi." diyen Murat Gezici'nin deprem felaketinde iktidara yönelik yapılan eleştirilerin, Türk Devleti düşmanlığına döndüğüne yönelik itirafı elbette önemliydi.

Ama Gezici’nin İstanbul’un dönüşümü ve Kanal İstanbul konusunda sarf ettiği sözleri de bir o kadar önemliydi: “Kanal İstanbul'un ne kadar önemli bir proje olduğunu tekrar kamuoyunun gündemine koymamız gerekir. Yeni rezerv alanı oluşturarak, konut alanı açılarak, kentsel dönüşümü dolaylı şekilde gerçekleştirebilirsiniz. 2,5 milyon İstanbulluyu o bölgeye yeni binalara götürebilirsiniz.”

Ben aklı selim sahibi başka isimlerden de benzer açıklamalar bekliyorum.

SEÇİM BEYANNAMELERİNE DAMGA VURACAK BAŞLIK

14 Mayıs tarihinde seçim için sandığa gidilecek.

Depreme karşı önlem ve kentsel dönüşüm konusunun seçim vaatlerinin ana konusu olacağını şimdiden söyleyebiliriz.

Seçim beyannamelerinin bu önemli başlığın etrafında revize edileceğini söylemek yanlış olmaz.

Deprem sonrası konu tamamen şehirlerin dönüştürülmesine dönmüşken özellikle İstanbul için atlanmaması gereken başka bir nokta daha var;

Fabrikaların, sanayinin, orta ve büyük ölçekteki atölyelerin üretiminin şehrin içinden çıkartılması… Çok defa gündeme getirilen bu mesele de İstanbul’u nüfus olarak azaltabilmenin bir formülü olarak masaya getirilebilir. Bu sağlanabildiği takdirde, çalışan nüfusun bir kısmının bu işyerlerinin taşınmasıyla Anadolu’ya ve Trakya’ya kaydırılabilmesi pekala mümkün... İstanbul’u nüfus olarak büyütmemek önemli… Bir taraftan da, şehri rahatlatmak için, nüfusun azaltılmasına yönelik formüller geliştirilmesi gerekiyor. Bu şehrin kurtuluşu, planlananların kağıt üzerinde kalmayıp kararlılıkla uygulanabilmesinden geçiyor.

Osman Ateşli – Haber7

e-posta: osman.atesli@haber7.com

Twitter: @oatesli