Örneğin, 20. yüzyılın başlarında başlayan tütün kullanımını teşvik eden reklam filmleri, sponsorluklar, gazete reklamları, sokaklardaki, caddelerdeki, metro ve otobüs duraklarındaki ışıklı-ışıksız panolar, devletlerin sigaranın zararlarını fark etmelerinden sonra, halkın sağlığını korumak amacı ile yavaş yavaş kaldırılmaya, kullanımına yönelik kısıtlamaları içeren yasalar da meclislerden geçirilmeye başlandı.

Devletleri, tütün kullanımından gelecek parasal girdiye kıyasla, halkın sağlığı daha çok ilgilendirdi. Dolayısıyla bu uygulamadaki tek hedef sadece -vergi kayıplarını ve maliyenin parasal girdilerini göz ardı edip, önem sırasını daha aşağılara çekerek- halkın sağlığını korumak oldu. 

KKTC’ye sefer yapan uçak şirketlerinden bir tanesi, halkın sağlığını düşünmek yerine kendi gelirlerini arttırmaya öncelik vermiş olmalı ki, yolcuların oturdukları koltuk sayısını arttırmak amaçlı olarak, koltuk aralarını insan sağlığını sıkıntıya sokacak denli sıkışık yapmayı tercih etmiş.

Söz konusu şirketin koltuk ayarlamasına göre, üzerine oturulan koltuğun sırt kısmının iç yüzeyi ile öndeki koltuğun arka kısmının dış yüzeyi arası sadece 62 cm.

Her ne kadar rekabet varsa ve yolcular da seyahat edecekleri uçak şirketini seçmekte özgür olsalar da, aynen insanların tüketimine sunulan gıda ve içecek üretimi, konaklama hizmeti, ilaç yapımı gibi hizmetlere konulan asgari standartlar ile insan kullanımına yönelik motor verimi, egzoz emisyonu, kapı yüksekliği, basamak aralığı ve benzeri gibi hizmetlere getirilen standartların içine, uçaklardaki koltuk aralıklarını düzenleyen bir standardın getirilmesi de kaçınılmaz olmuştur.

KKTC hükümeti, KKTC’ye yolcu getiren ve KKTC’den yolcu götüren uçak şirketlerine Ulaştırma Bakanlığı kanalı ile insan sağlığını direkt olarak ilgilendiren koltuk aralıklarını düzenleyen bir asgari standart getirebilir. Daha doğrusu getirmelidir.
KKTC Hükümeti, yolcu uçaklarındaki koltuk aralarını, dünya genelinde normal bir uygulama olan asgari 75 cm. olmasını, bir yasa veya tüzük ile belirleyip yürürlüğe koyabilir. Buna paralel ve ilave olarak, kilolu yolcuların oturabilecekleri asgari 70 cm genişliğinde koltukların da belirli sayıda bulundurulması koşulunu da getirebilir. Aslında getirmeli ve diğer ülkelere de örnek olmalıdır.

Uçakla yolculuk yaptığımda kilolu yolcuların daracık koltuklarda saatlerce yolculuk yapmağa zorlanmalarını ve istenmeden, bir kasıt olmadan, sadece ticari kazanım amacı ile kendilerine eziyet edildiğini üzüntü ile gözlemliyorum. Kilolu insanların da rahat bir yolculuk etmeye hakları oldukları, hiçbir kurumun veya da şirketin para kazanmak uğruna onlara eziyet çektirmek hakkı olmadığına inanıyorum ve bu konuda da devletimizi göreve çağırıyorum.

Artık içinde bulunduğumuz dönem, insan sağlığının ve rahatının göz önüne alındığı ve sorunsuz bir yaşam sürmelerinin ticari kazanımlardan çok daha fazla önemsendiği, bu doğrultuda uygulamaların yer aldığı ve yasaların yapılarak yürürlüğe konduğu bir çağın başlangıç yılları.

Ulaştırma Bakanı’mızı her iki konuda korkmadan, gerekli tedbirleri alıp, asgari standartları belirleyecek yasaları veya da tüzükleri en erken bir zamanda yürürlüğe koymaya davet ediyorum….

Ata ATUN
e-mail: ata.atun@atun.com
http://www.ataatun.org  
Facebook: Ata Atun 
http://www.twitter.com/ataatun
23 Ocak 2015