7 Eylül 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Açık Cezaevi Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği’ne eklenen bir hükümle, kasten işlenen suçlar dahil, 5 yıldan az hapis cezasına mahkum edilenlerin açık ceza infaz kurumuna ayrılabilmeleri mümkün kılınmıştır. Böylece; hatalı uygulamaların önüne geçilmesi, kapalı kurumların biraz daha boşaltılması ve kasten işlenen suçlardan verilen hapis cezalarının 3 yılı geçmesi halinde önce kapalı kurumda kalıp ardından açığa ayrılma şartının hafifletilmesi hedeflenmiştir.

Adalet Bakanlığı; 5275 sayılı Ceza İnfaz Kanunu’nun “Açık cezaevi infaz kurumları” başlıklı 14. maddesinin 2. fıkrasından aldığı yetki ile Yönetmelik değişikliğine gitmiş ve kapalı ceza infaz kurumlarının biraz daha boşaltılabilmesi amacıyla yalnızca taksirli suçlarda değil, kasten işlenen suçlarda da toplam 5 yıldan az hapis cezası sınırını açık kuruma ayrılabilmenin şartı olarak kabul etmiştir. Bu yeni düzenleme, kasten işlediği suçtan dolayı 5 yıldan az hapis cezasına hükmedilenlerin kapalı cezaevinde kalmadan açık kuruma ayrılmasının önünü açmıştır. Hapis cezası süresi 5 yıl ve daha fazla olursa, bu değişiklik tatbik edilmeyecektir. Hapis cezasının 5 yıldan az olması şarttır. Birden fazla ceza alanlarda, her bir ceza ayrı değil, toplam ceza üzerinden değerlendirme yapılacaktır.

Bizce değerlendirme, denetimli serbestlik yönünden her bir ceza ile ilgili ayrı yapılmalıdır, fakat uygulama bu yönde gerçekleşmemekte ve toplam ceza üzerinden denetimli serbestlik incelemesi yapılmaktadır. Gerçi infaz mevzuatı o kadar değişken ve kalıcılıktan uzaklaştı ki, neyin doğru olduğunu ve nasıl uygulanması gerektiğini belirlemek çok zor hale geldi. Bunu her ortamda dile getirdiğimiz halde, İnfaz Hukuku ile ilgili istikrarlı ve disiplinli uygulanamama sorunu devam etmektedir. Bu anlayış, cezaların inandırıcılığına ve caydırıcılığına ciddi zarar vermektedir.

Resmi Gazete değişikliği ile öngörülen hüküm geçici olup, yalnızca 1 Temmuz 2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) işlenen suçların faillerini kapsayacaktır, yani kalıcı bir düzenleme değildir. Yeni Yönetmelik hükmü, bir anlamda 671 sayılı KHK’nın 32. maddesi ile getirilen örtülü affın genişletilmesi ve daha çok hükümlüye uygulanabilmesini sağlamayı hedeflemiş geçici düzenlemedir.

Örnek 1: Kasten işlediği suçtan dolayı 4 yıl 2 ay, yani 50 ay hapis cezasına mahkum olan bir kişi, 1 ay açık ceza infaz kurumunda kalmak suretiyle denetimli serbestlikle salıverilecektir.

Örnek 2: Kasten işlediği suçtan dolayı 4 yıl, yani 48 ay hapis cezasına mahkum olan bir kişi, hiç ceza infaz kurumunda kalmadan denetimli serbestlikle salıverilecektir.

Belirtmeliyiz ki suçun, 671 sayılı KHK’nın 32. maddesinde sayılan yasak suçlardan olmaması ve 1 Temmuz 2016 tarihine kadar işlenmesi gerekir. Aksi halde, hükümlü hakkında KHK m.32 ile Ceza İnfaz Kanunu’na eklenen madde tatbik edilemeyecektir.