Teröristlerden kurtulmak

Kandil dağ mı, yol feneri mi?

Deniz ve dağ; ovadaki insanların kaderiyle, geleceğiyle ilgili planlarda kayda değer rol oynayabilecek aktör gibi görülüyor bugünlerde. Barışın aktörleri. Bir taraf böyle bakarken, diğer taraf kuşku ve endişeyle izliyor gelişmeleri.

Hani, demişti ya Âşık Veysel: “Koyun kurt ile gezerdi, fikir başka başka olmasa”… Bir konuda herkes aynı fikirde olsaydı, tartışma ve ayrılık meydana gelmezdi. Ama gerekli olan sadece bu mudur? Doğru ve faydalı olanı bulup onda karar kılmak daha iyi değil mi?

Çoğu zaman “başka başka fikirler” sayesinde gerçeğe ulaşır insan. Yeter ki, saplantısız, önyargısız ve herhangi bir kişisel çıkar beklentisi olmaksızın dile getirsin fikrini. Namık Kemal ne kadar isabetli söylemiş: “Bârika-i hakikat, müsademe-i efkârdan doğar”. Yani hakikatin bir şimşek gibi parıldaması, fikirlerin çatışması sonucunda mümkün olur.

Bir yazıda, toplumsal barış için bireysel içsavaşın gerekliliğinden söz etmiştik. Bunu güncel anlamda şöyle ifade edebiliriz: Ben bir sorunun çözümü konusunda birbirine ters düşen bazı fikirleri kendi zihin dünyamda barındırıyor isem,  bu benim içsavaşım demektir. Benimsediğim ya da ürettiğim fikirlerin savaşı.

Eğer PKK terörü ve Kürt Sorunu konusunda gündeme getirilen çözüm şekline, bir yandan barış umuduyla olumlu bakıyor, diğer yandan ise bu süreçte ülkenin geleceğine yönelik bir tehlikenin baş göstereceği varsayımıyla bazı kuşkular taşıyorsak, bu bizim içimizde bir fikir çatışması olduğunu gösterir. Kötü bir şey değildir. Aksine, “gerçeğe ulaşmanın şartı” diyebiliriz buna.

Asıl tehlike, tek boyutlu düşünmektedir. Buna vekâleten düşünme de diyebiliriz, önyargılı tavır da. Her ikisi de zararlıdır. Böyle bir yöntemle bir çözüm önerisine sorgusuz destek olmak da zararlı olabilir, onu tümüyle reddetmek de. Ne yazık ki, Türkiye'de gözlemlediğimiz budur şimdilerde.

Evet, dağ ve deniz… Ve ovadaki insanlar arasında siyasetin koşulları… Hem bayrağa, hem insana saygı çizgisinde geliştirilen bir siyaset… Bütün bunlarla ilgili gözlem ve düşüncemiz nedir?

Kandil dağ mı, yol feneri mi?

PKK'nın Ortadoğu'daki karargâhı sayılan Kandil, acaba terör örgütüne sığınak ve barınma sağlayan bir dağ/mekân mıdır yoksa bazı yabancı güçlerin de desteğiyle Türkiye'nin bir yerden bir yere sevk edilmesinde işe yarayacak bir yol feneri mi? Böyle bir yol feneri acaba en fazla kimin yolunu aydınlatıp kolaylaştırır?

(Dağın) Karayılan'(ın)a bakılırsa, Ortadoğu'daki mevcut koşullar sayesinde meydana gelen olanaklar “Kürdistan'ı özgürleştirmek için” güven tesis ediyor. Karayılan bölgedeki “egemen devletler”den söz ediyor ve Kürt sorununun ancak Büyük Kürdistan oluşumuyla çözüme kavuşabileceğini anlatmaya çalışıyor.

Acaba sözü edilen “egemen devletler” dışında, örneğin ABD gibi başka güçlerin de katkısı bekleniyor mu bu süreçte? Amaç Kürdistan'ın özgürleştirilmesi ve bunun da yalnızca Batı Kürdistan ile sınırlı kalmaması ise, ki öyle ifade ediliyor, ABD bu denklemin bir yerinde bulunacaktır kuşkusuz. İran, Suriye ve Irak toprakları da etkilenecektir bu projeden.

Türkiye ve İsrail ile ortak çalışmalar yürütebilecek olan ABD, Birinci Dünya Savaşı ertesinde Batı Avrupalı güçler (İngiltere, Fransa) tarafından oluşturulan Ortadoğu siyasî haritasında bir Kürdistan devletine yeşil ışık yakabilir. Özellikle İran'ın ve geleceği henüz belli olmayan ama ABD için risk taşıyan Suriye'nin denetim altında tutulması için yararlı olabilir böyle bir bölünme.

Bu, zahiren, konunun Türkiye dışındaki boyutudur. Türkiye'de Kürt sorununun çözümü ve toplumsal barışın tesisi için çaba sarf eden siyasî iradenin yukarıda bahsedilen Kürdistan devletiyle bir alâkası yoktur. İmralı ve Kandil de Türkiye sınırları içerisinde yurttaşların demokratik eşitliği ilkesine dayalı bir siyasal düzene destek açıklamasında bulunmuştur. Ülkenin bölünmesine yol açacak bir talep söz konusu olmamıştır.

Bununla beraber, konunun ülke dışı ayağında iki çehreli bir sorun gözlemliyoruz. Birincisi, PKK militanlarının silah bırakarak ya da bırakmadan Türkiye topraklarını terk etmelerine ilişkin kararın uygulanması aşamasında kendini gösterecektir. Acaba teröristlerin ülkeyi terk etmelerini düzenleyen bir yasal mevzuat olmadan söz konusu eylem gerçekleşirse, güvenlik güçlerini suçlu duruma düşürecek bir görev ihmali meydana gelir mi? Ya da buna ilişkin bir yasal düzenlemenin yapılması hâlinde, teröristler resmen muhatap alınmış olur mu?

 Bu ikilemden çıkış yolu, yeni bir konjonktürel gerçekliğin varlığını kabul etmekten geçer. Nasıl ki dün İmralı sakini terörist başı olarak görülüyor ve kendisiyle görüşme olmuyordu, ama bugün devlet nezdinde ismiyle anılıyorsa; bununla uyumlu olarak da mevcut konjonktürel gerçeklikte, barış adına, yasal düzenleme yapılabilir. Eğer bu gerçekten terörü bitirecekse, hukukî düzenlemede bir sakınca olmamalıdır. Hatta böyle bir düzenleme, militanların gideceği komşu ülkeyle de gerekebilir.

Şimdi gelelim sorunun ikinci boyutuna. Bu, Türkiye'de barıştan yana tavır ortaya koyan siyasî irade ile diğer toplum kesimlerinin niyet ve eylemlerinden bağımsız olarak kendini gösterebilecek bir gelişme olabilir. Kandil ve çevresi ile Batılı büyük güç politikasının katkılarıyla Ortadoğu “Baharı” söylemine yerleştirilen “Kürdistan'ın Özgürleştirilmesi” hedefi, bu süreçte Türkiye'nin yukarıda sözü edilen “iç barış” hedefine zarar verebilir.

Böyle iki farklı yönde ilerleyebilecek bir Türkiye siyasetiyle ilgili fikir çatışmasından ülke ve insanımız için en doğru ve faydalı sonucun ortaya çıkmasına katkıda bulunmak, hepimizin öncelikli görevi olmalıdır.