Ya da en azından bu konuya eğilmiyorsun haftada bir yazdığın halde… Ne oluyor? 

Bu bir özeleştiridir… Aynı zamanda, kurduğumuz kendi küçük dünyalarımıza hapsolmuş idrakin sorgulanmasıdır. Ben senden üstünüm, sen benden aşağıdasın, ben şuyum sen busun gibi anlamsız kavgalar içindeyiz… 

İnsanın birbirine üstünlüğü var mı? Her insan doğuştan eşit haklara sahiptir. Hem evrensel dünyevî belgeler, hem dinî metinler insanın insan olarak eşitliğini vurgular. İnsanın birbirinden farklılığı, yaşadığı çevre koşullarına bağlı olarak, kültürel edinimi ile kendini gösterir. Farklı kültürler meydana getirmesi, insanın zenginliğidir. İnsan, ancak kötülüklerden sakındığı ve Hakka yaklaştığı ölçüde, üstünlük derecesine ulaşır. Bunda da kendi tercihi ve davranışı etkilidir, insanın sorumluluğu zaten bundan dolayıdır. Kendi seçiminin söz konusu olmadığı durumlarda, örneğin hangi milletten olduğu, insanın üstünlüğü ya da aşağı derecede görülmesi için bir ölçü olamaz. Bunu söyleyen, cahilce bir söylemde bulunmuş olur. 

Akıl çelen söylemler 

Bunlar, akıl çelen söylem ve iddialardır. İnsan aklı kıymetlidir, ama doğru yönde kullanıldığı takdirde. Aksi halde, akıl, bataklığa da saplayabilir insanı. İnsan, aklı sayesinde gerçeği görebileceği gibi, onu tefekkürle besleyemediği takdirde,  salt aklın iğvası yüzünden gerçeği fark etmeyebilir. Esas akıl sahipleri, düşünme yeteneğine de sahip olanlardır. 

Bugünlerde akıl çelen boş tartışmalarla ülke gündemi işgal edilirken, biz de başımızı kaldırıp dünyada neler olduğuna bakamıyor, insanlığın feryadını duyamıyoruz. Örneğin, bir Batı Afrika ülkesi olan Mali'den haberler dinliyor ya da okuyoruz, ama bunları kendi zihin dünyamızda tartıp içselleştiremiyoruz. 

Yukarıda dile getirdiğimiz türden bir feryada sahne oluyor bugün Mali. Mart 2012'de askerî yönetimin hâkim olduğu, sonra sivillerin başa geçtiği, ama insan hayatının her geçen gün daha fazla tehlikeye maruz kaldığı bir ülke burası. 

Tehlike nereden geliyor? 

Biz tehlikenin buraya son zamanlarda Fransa'nın müdahalesiyle ortaya çıktığını düşünebiliriz; çünkü genellikle Batılı güçler böyle durumdaki ülkelere müdahalede bulunurken, aslında, oradaki kaynaklara sahip olmayı hedefliyor. Mali için de bu söz konusu olabilir. Ama şimdilerde tanık olduğumuz asıl tehlike bu değil, bize göre. Tehlike, Mali'de Müslümanlar arasındaki uzlaşımsız kavgadan geliyor. 

Bu bazı yerel ve küresel politikaların sonucu olarak da ortaya çıkmış olabilir, sebep ne olursa olsun, böyle bir gerçeklik var karşımızda. Ülkede gözlemlenen maddî ve kültürel tahribat, katliamlar, insan hakkı ihlâlleri, dinî alandaki dar ve kısır anlayış, yasakçı totaliter zihniyet… Bütün bunların somut örnekleri sergileniyor Mali'de. Hem de en çirkin ve korkunç haliyle. 

Eski bir Fransız sömürgesi olan Mali'de çeşitli etnik gruplara mensup 15 milyona yakın nüfusun yüzde 90'ı Müslüman.  1960'da bağımsızlığını elde eden ülkede, halk yeterince ekonomik ve kültürel gelişme tecrübesine sahip olmadığı için kendi içinde bir asgarî müşterekte birleşme yerine, zaman içerisinde merkezî hükümete muhalif bir ayrışma yönünde hareket etmiştir. 

Hâlen biri etnik, ikisi dinî temelde olmak üzere, üç farklı grubun merkezî hükümete karşı savaştığı ülkede El Kaide ve Selefiler için de zemin oluşmuştur. Özellikle Ensarüddin ile Batı Afrika Tevhid ve Cihad Hareketi içerisinde bunların etkin olduğu düşünülmektedir. Üçüncü grup, Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi (MNLA) adıyla bilinen bir ayrılıkçı örgüttür. 

Mali'nin bazı bölgeleri, sözü edilen grupların denetimi altındadır. Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri ve uluslararası haber ajansları kanalıyla Mali'den dünyaya yansıtılan manzara, Müslümanlar ve insanlık için üzüntü vericidir: Şeriatın katı biçimde uygulandığı bölge/ülke… Kamuya açık alanlarda idam cezalarının infazı… Uzuv kesme, kırbaçlama cezaları… Genç kızların ve kadınların maruz kaldığı şiddet fiilleri… En çirkini de, bunların İslam/Şeriat adına yapılıyor olması. 

İslam'a da iftiradır bu. İslam Peygamberi'nin söz ve eyleminde görülmeyen, O'na indirilen Kitabın insanlığa çağrısı ile hiç ilgisi olmayan uygulamalar, tam İslamlaşmamış ve yeterince aydınlanmamış kafaların eseri olabilir ancak. 

İslam, barış ve selamet demektir. Ne yazık ki, barışı ve selameti sömürgeci Fransa'nın Mali'yi şiddet yanlısı "İslamcı teröristler"den kurtarma operasyonunda aramaktadır bugün Müslümanlar bile. 

Bu, kötü bir sonuçtur. Mali adına, Müslümanlar adına kötü bir sonuçtur. Yüzleşmek zorunda olduğumuz bir durum söz konusu. 

Niçin bir Batılı gücün Müslüman bir ülkeye müdahalede bulunmasına itiraz edilmeyip bilakis böyle bir girişim desteklenebiliyor? Hem de Müslümanlar nezdinde. Önemsenmesi gereken sorun belki de burada. 

İslam, insanın dünyadaki varoluş düzenine ilişkin sorgusuz mutlakiyetçi anlayışı reddeder. Kendi öğretileri temelinde bir barış ve selamet ortamı hazırlamadan, başka alışkanlıklarla marazileşmiş bir topluma yanlış uygulamalar dayatmak, zulüm sayılır. Mali bu bakımdan da ders oluyor Müslümanlara.