İsmet Paşa demokrat mıydı?
Dışileri Bakanı Davutoğlu, CHP’yi ziyaretinde, “Beşar Esat’a Türkiye’nin 1946-50 döneminde demokrasiye geçiş sürecini anlattığını” söylemiş.
Buradan İnönü’nün ne ölçüde demokrat olduğu tartışması çıktı.
Bu bir gerçektir; İnönü 1946’da, “Türkiye, İspanya değildir” diyerek Franko gibi bir rejimin sürdürülemeyeceğini söylemiş, kararlılıkla demokrasiyi tercih etmiştir.
Yukarıdaki kupür, 1947 yılında Milli Şef’in yayınladığı “12 Temmuz Beyannamesi”nin parti organı Ulus’taki haberidir.
CHP’nin otoriter kanadından Başbakan Recep Peker, muhalefetteki Demokrat Parti’ye sıkı bir polis baskısı uygulamaktadır. Siyasi kavga kızışmıştır. Reisicumhur İnönü bu beyannameyi yayınlayarak DP’ye demokrasi teminatı veriyor. Recep Peker’i de uzaklaştıracak, ılımlı Şemseddin Günaltay’ı başbakan yapacaktır.
Böylece, DP 1950’deki dürüst seçimlerde iktidara gelecektir.
Ben bu kararlılığı için İsmet Paşa’yı alkışlarım.
Atatürk-İnönü farkı
Atatürk 1920’lerde gerginliği bir süre yatıştırmak istediğinde liberal Fethi Bey’i başbakan yapmıştı. Şeyh Sait isyanı üzerine Fethi Bey sıkıyönetim ilan etti fakat Atatürk’ün istediği o çok sert Takrir-i Sükûn Kanunu’nu “Prensiplerime aykırıdır” diyerek kabul etmedi, istifa etti.
(Köşe yazısının tamamını okumak için bu linki kullanabilirsiniz)
Taha Akyol / Hürriyet