Türkiye-ABD gündeminde F16’lar var.
ABD bunları verir mi?
Verirse F35 defteri kapanmış mı olur yoksa F35 için de bir umut mu doğar?
Vermezse Türkiye-ABD ilişkilerindeki kırılma büyür, Türkiye biraz daha Rusya’ya mı yaklaşır?
Reuters haber ajansı, Türkiye’nin Pentagon’dan F16 talep ettiğini duyurduğu andan itibaren bunlar konuşuluyor.
Ancak bir de madalyonun öbür yüzü var.
Ya F16 talebi Türkiye’den değil de ABD’den geldiyse.
SETA Washington direktörü Doçent Kılıç Buğra Kanat, Times of Türkiye adlı dijital platformdaki yayında, F16 meselesinin ABD’den Türkiye’ye yapılmış bir teklif olabileceği iddiasını ortaya attı.
Yani ABD, Türkiye’ye F16 paketiyle ilgili bir öneride bulunmuş olabilir, böyle bir olasılık var ve yabana atılacak bir ihtimal de değil bu.
Öncelikle vurgulayalım Türkiye’nin ABD’yle bir F16 alışveriş süreci var.
Yeni uçaklar ve mevcutlarının modernize edilmesiyle alakalı bir süreç bu.
İşte bu süreci en son gündeme getiren tarafın Türkiye değil ABD olduğu öne sürülüyor.
Eğer böyleyse ABD neden şimdi F16 konusunu gündeme getirmiş olabilir?
Cumhurbaşkanı Erdoğan CBS televizyonuna verdiği röportajda, ABD’nin F16 sürecini devam ettirmemesi halinde Türkiye’nin alternatiflere yönelebileceğini söylemişti.
Bir sonraki açıklamasında ise F35’ler verilmezse, ödenen para verilsin, demişti.
Tabi bunları söylerken Türkiye’nin gerekirse Rusya’dan yine silah satın alabileceği yönünde özgür olduğunu da hatırlatmıştı.
Bu mesajlar Pentagon’u F16 teklifine yöneltmiş olabilir.
Zira ortada F35 programında tek taraflı sonlandırılan bir ortaklık var, ödenmiş paralar var.
ABD bu konuda öyle ya da böyle bir adım atmak zorunda.
40 adet son sürüm F16 ile Türkiye’nin elindeki 80 adet F16’nın modernize edilmesini içeren paket, performans olarak olmasa da maddi olarak fazlasıyla F35 anlaşmasının tek taraflı feshini tazmin edebilir, diye düşünülmüş olabilir.
Böyleyse ABD, F16 verip F35’leri unutun, diyebilir.
Veya iki ülke arasındaki savunma işbirliğinin yeniden canlanması, bir sonraki adımda F35 ortaklığının yeniden devam etmesinin önünü açabilir.
Türkiye talep etmiş veya ABD teklif etmiş olsa da neticede her şey Pentagon’un alacağı kararla bitmiyor.
Pentagon ilk durak. Sonra üretici firma ardından ABD Dışişleri Bakanlığı ve son adım Kongre.
F16 alışverişi için tüm bunların onayı şart.
Neticede ABD Türkiye’ye S400 satın aldı diye yaptırım uyguluyor.
Ve bu CATSAA yaptırımı sadece F35’lerle sınırlı tutulmuyor. F16’lar da yaptırım paketine dahil.
Kılıç Buğra Kanat, bu aşamada Türkiye’ye bir imtiyaz sağlanması halinde yaptırım engelinin aşılabileceğini söylüyor. Pentagon bu jesti yapar mı?
Şayet teklif onlardan geldiyse, Türkiye ile ilişkileri daha da berbat etmemek ve bu ilişkinin mevcut sorunlar sürse de en azından savunma işbirliği konusunda devamını sağlamak, Pentagon’un ajandasına çoktan girmiştir. Bu doğrultuda her ne kadar Kongre’de Türkiye karşıtı sesler çok yoğun çıksa da ABD’nin asker kanadı bir inisiyatif kullanma yoluna gidebilir.
Böyle değilse ne olur?
Ortada bir F16 dosyası var.
Bu dosya o uçakların ya verilmesiyle ya da verilmemesiyle bir şekilde noktalanacak.
Verilmesi halinde ilişkilerin daha fazla yara almadan, yukarı yönlü bir ivme kazanma ihtimali doğacak.
Verilmezse ikinci bir Patriot-S400 benzeri sürecin yaşanması muhtemel olacaktır.