CHP Tek Parti Diktası’nın hüküm sürdüğü 1946 yılına kadar, “Cumhurbaşkanı Genel Kurul salonunda görünür görünmez herkesin yağa kalkması” geleneği vardı.

Çok partili hayatın ardından ilk kez parlamentoya giren Demokrat Partili vekiller, 5 Ağustos 1946’da yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde kendi adayları Mareşal Fevzi Çakmak’a 338 oy fark atarak yeniden seçilen CHP’nin adayı İsmet İnönü salona girdiğinde “Milletin üstünde irade yoktur” diyerek ayağa kalkmadılar.

Bu hareketi beklemeyen CHP’li milletvekilleri, “ayıp ayıp” diyerek DP’lilerin yaptığı oturma eylemine tepki gösterdiler.

1950 seçimlerinin galibi ise liderliğini Celâl Bayar’ın yaptığı Demokrat Parti oldu.

O zamanki anayasa uyarınca, bir hafta sonra Meclis toplanarak öncelikle cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. 22 Mayıs’ta yapılan seçimde 387 oy alan Bayar, Türkiye’nin üçüncü cumhurbaşkanı oldu.

Bayar teşekkür konuşması yapmak ve yemin etmek üzere salona girdiğinde, CHP'li milletvekilleri “devlet gelenekleri” çerçevesinde ayağa kalktı.

Hatta bir adım ileri giderek Bayar’ın konuşmasını da ayakta dinleyip, yemin etmesinden sonra onu başlarıyla selâmladı.

4 yıl önce İsmet İnönü için ayağa kalkmayan DP’liler ise bu kez de kendi Cumhurbaşkanları Celâl Bayar için ayağa kalkmayarak en azından tutarlı bir duruş sergilediler.

*

27 Mayıs cuntasının başı Cemal Gürsel, 26 Ekim 1961'de Cumhurbaşkanı oldu. Gürsel Meclis’e girdiğinde salonu dolduran herkes ayağa kalktı. Sadece ön sıralarda oturan AP milletvekili Yusuf Demirdağ ayağa kalmadı. Bu durumu gören MBK eski üyesi Sıtkı Ulay, “kalk ulan ayağa” diye bağırarak, Demirağ’a yönelik yakışıksız ifadeler kullandı.

*

12 Eylül 1980 darbesinden sonra gerçekleştirdiği sözde “demokratik” referandum sonrası kendini Cumhurbaşkanı ilan eden Kenan Evren zamanında da gelenek bozulmadı.

O dönem SHP çatısı altında siyaset yapan CHP’li milletvekilleri, darbeci Evren’i Genel Kurul salonunda görür görmez önlerini ilikleyerek ağaya kalktı.

*

O güne kadar ister sivil ister cuntacı olsun hiçbir cumhurbaşkanına karşı saygıda kusur etmeyen CHP zihniyeti, 9 Kasım 1989’da seçilen 8’inci Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ı tanımayacaklarını ilan etti. CHP’nin yavrusu konumundaki SHP’nin lideri Erdal İnönü, bununla yetinmeyerek Köşk’e karşı boykot kampanyası başlattı.

Özal’ın vefatının ardından Süleyman Demirel’in Cumhurbaşkanı seçilmesiyle, CHP’liler yeniden eski normale dönerek ayağa kalkmaya başladı.

2000’deki Cumhurbaşkanlığı seçiminde DSP, MHP, ANAP, DYP ve FP’nin üzerinde uzlaştığı Ahmet Necdet Sezer de hiç protesto edilmedi.

Mütedeyyin kesime yönelik tutumu ve yeni yasama yılı dolayısıyla Meclis’te yaptığı bol “gönenç”li, “istenç”li ve “laiklik” vurgulu konuşmalarına rağmen Sezer salona her girdiğinde hazirun ayağa kalktı.

*

CHP’nin itirazına, TSK’nın e-muhtırasına ve laikçi azınlığın sözde ‘Cumhuriyet Mitingleri”ne rağmen Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanı seçildiği 2007 yılında da, Meclis yeni yasama yılı törenlerinde bir olumsuzluk yaşanmadı. CHP'liler, zoraki de olsa Gül salona girdiğinde ayağa kalktılar ancak konuşmasını alkışlamadılar.

2008’deki töreninde ise CHP’liler geçmişte “ayıpladıkları”, kalkmayanları ise “kalk ulan ayağa” diye tehdit ettikleri “ayağa kalkmama” eylemini bizatihi kendileri işledi.

2009’daki tören sonrası konuşan CHP milletvekillerinden Mustafa Özyürek, “Sayın Cumhurbaşkanı Gül tutumuyla milletin değil, AKP'nin cumhurbaşkanı gibi davrandı. Biz de o nedenle böyle bir tavır koyuyoruz” sözleriyle ayağa kalkmamalarına izahat getirdi.

Ayağa kalkmak için “Tüm Türkiye'nin cumhurbaşkanı gibi davrandığı zaman"ı beklediklerini söyledi.

Oysa Gül için ayağa kalkmayan CHP’li milletvekilleri, dönemin İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres Meclis’e geldiğinde kem ayağa kalkmışlar, hem de konuşmasını ayakta alkışlamışlardı.

2010 yılındaki törenlerde ise bir farklılık yaşandı.

Gül, Genel Kurul salonuna girdiğinde CHP’nin çiçeği burnunda Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve Sav ayağa kalkarken, kaset yorgunu Baykal ve ekibi yine ayağa kalkmamayı tercih etti.

2012’deki Meclis açılış töreni sırasında bu kez CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da partisinin milletvekilleriyle birlikte Gül’ün salona girişi sırasında ayağa kalkmadı. Fakat CHP’liler, Abdullah Gül'ün; Mustafa Balbay ve Mehmet Haberal gibi tutuklu milletvekilleriyle ilgili sözlerini alkışladı.

Gül’ün sandıkları gibi biri olmadığını anlayan CHP’liler, ertesi yıl 1 Ekim 2013 günü gerçekleşen yeni yasama yılında ayağa kalkarak saygıda kusur etmedi.

*

2014 yılında, Cumhurbaşkanlığı makamına Başkan Erdoğan’ın gelmesiyle CHP’liler yeniden ayağa kalkmamaya başladı.

CHP yönetimi bu saygısızlıklarına ancak 2017 yılında bir kılıf uydurabildi.

Milletin oylarıyla seçilen Başkan Erdoğan’ın artık “Ak Parti Genel Başkanı” sıfatı taşıdığını ve tarafsızlığını yitirdiğini öne süren CHP’liler bu yüzden ayağa kalkmadıklarını söyledi.

Yaklaşık 10 yıl boyunca bu mantıkla hareket eden Kemal Kılıçdaroğlu, 14-28 Mayıs seçimlerinde sadece partisi CHP’nin değil, aralarında İP,SP, DP, DEVA, Gelecek Partisi ve PKK’nın siyasi uzantısı Yeşil Sol Parti’nin de Cumhurbaşkanı adayı olarak seçime girdi.

Buna rağmen, 1 Haziran’da yeni dönem için toplanan TBMM’ye yemin etmek için gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Genel Kurul'a girişi sırasında yine istifini bozmadı.

Neden ayağa kalkmadığı sorulduğunda ise, "Bir parti genel başkanı geldiğinde neden ayağa kalkayım ki?" diyerek şark kurnazlığına soyundu.

Oysa seçimi kazansaydı kendisi de parti lideri olarak yemin edecekti.

*

TBMM'de yeni yasama yılı dün gerçekleşen açılış töreniyle başladı.

Yaklaşık 10 yıldır Cumhurbaşkanı Erdoğan Meclis'e girdiğinde ayağa kalkmayan Kılıçdaroğlu dün de milletvekili olmadığı için locada oturmaya devam etti.

Hemen yanı başında oturan Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ise gecikmeli de olsa ayağa kalkarak Kılıçdaroğlu ile aynı seviyeye inmedi.

Herkesin ayağa kalktığı sırada, devlet terbiyesinden nasip almamış Kemal Bey’in koltuğa gömülmüş halini görünce, aklıma CHP liderinin 7 Mayıs’ta, seçimden bir hafta önce söylediği sözü geldi.

Ne diyordu Kılıçdaroğlu;

“Unutmayın.. Uzun süre koltuğunda oturup koltuğundan kalmayan insanın yaptığı bir pislik vardır. Yani altına etmiş demektir.”