Köprü ve otoyol geçiş ücretleri artacak mı?

Hakan GÖKSEL'in haberi

Türkiye özelleştirme tarihinin en büyük ihalelerinden ikincisi dün (17 Aralık) tarihinde gerçekleşti. Toplam uzunluğu 2 bin km'ye (1.972 kilometre) varan köprü ve otoyollar, özelleştirme idaresi tarafından 5 milyar 720 milyon dolara Koç Holding AŞ - UEM Group Berhad - Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ Ortak Girişim Grubu'nun oldu. Koç ve Ülker ailesinin ortak olduğu girişim grubu ihaleyi aldı.

İhaleye giren Nurol Holding AŞ - MV Holding AŞ - Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret AŞ - Kalyon İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ - Fernas İnşaat AŞ Ortak Girişim Grubu ilk turda, Autostrade Per I'Italia SPA - Doğuş Holding AŞ - Makyol İnşaat Sanayi Turizm ve Ticaret AŞ - Akfen Holding AŞ Ortak Girişim Grubu açık artırmada elendi. 3 milyar 830 milyon dolar ile başlanılan ihale 5 milyar 720 milyon dolarla son buldu.

İhale, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün sorumluluğunda olan, yapım, bakım, onarım ve işletimini üstlendiği, bağlantı yolları ile birlikte, ''Edirne-İstanbul-Ankara Otoyolu'', ''Pozantı-Tarsus-Mersin Otoyolu'', ''Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu'', ''Toprakkale-İskenderun Otoyolu'', ''Gaziantep-Şanlıurfa Otoyolu'', ''İzmir-Çeşme Otoyolu'', ''İzmir-Aydın Otoyolu'', ''İzmir ve Ankara Çevre Otoyolu'', ''Boğaziçi Köprüsü'', ''Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Çevre Otoyolu'', bunlar üzerindeki hizmet tesisleri, bakım ve işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıklarını (OTOYOL) kapsıyor...

Pazarlık sonrası için ise Koç ve Ülker ortaklığının önünde kritik iki aşama var. Birincisi finansmana ulaşma ikincisi ise Özelleştirme Yüksek Kurulu onayı veya Danıştay'ın yürütmeyi durduracak bir karar vermemesi! Koç ve Ülker grupları için finans sorunu yaşanmayacağı tahmin ediliyor...

KÖPRÜ ÜCRETLERİ KEYFİ ARTACAK MI?

Otoyol ve köprülerin özelleştirmesi sonrası vatandaşın kafasında soru işaretleri var. Vatandaşın aklındaki ilk soru köprü veya otoyol geçiş ücretleri artacak mı? Artış keyfi mi yoksa periyodik aralıklarla mı olacak?

İşletme hakkı devir süresince uygulanacak geçiş ücretleri tarifelerinin ihale şartnamesinde düzenlendiğine dikkati çeken yetkililer, şunları kaydettiler:

''Keyfi fiyat artışları olamayacak. Buna göre sözleşme süresince yapılacak en yüksek ücret artışları yılda bir kere Ocak ayı başında, yıllık kümülatif TÜFE ve kümülatif ABD doları devalüasyon endeksleri karşılaştırmaları baz alınarak belirlenecek. Mevcut ekonomik göstergelere göre bu artışın en fazla yıllık TÜFE oranları artışı kadar olması bekleniyor. Ayrıca, mevcut otoyol ağının iyileştirilmesi ve trafik sıkışıklığının giderilmesi amacıyla ihale şartnamesinde işleticiye, ilave şerit, kavşak ve kavşak kolları, alt geçit, gişe yapımı gibi yatırım zorunlulukları da getirilmiştir. İşletici bu yatırımları yapmak zorundadır.

Bu arada, otoyollar ve köprülerden 2011 yılında 892,9 milyon lira brüt gelir elde edildi. Söz konusu brüt gelirden vergi ve faiz öncesi gelirlere ulaşabilmek için, yüzde 18 KDV, köprü gelirlerinden yüzde 10 belediye payı, rutin bakım işletme giderleri ile büyük bakım onarım giderleri düşürülünce 357,8 milyon lira gelir elde edildi.

İHALEYİ 5,7 MİLYAR DOLAR VEREN GİRİŞİM GRUBU 25 YILDA NE KAZANACAK?

25 yıllığına 5 milyar 720 milyon dolar (yaklaşık 10,1 milyar lira) ödenerek kazanılan ihaleyle ilgili bir diğer soru da, "Türkiye özelleştirme tarihinin en yüksek rakamlarından 2.'sini veren girişim grubu bu işten ne kadar kazanacak?

Haber 7'nin 2011 verilerinden yaptığı hesaplamaya göre köprü ve otoyollardan geçen araç sayısı hesap konusunda kabaca bir bilgi veriyor. 2011 yılında yalnız iki boğaz köprüsünden geçen araç sayısı yaklaşık 152! Yine 2011 yılı içerisinde otoyollardan geçen araç sayısı 198 milyon...

2011 yılında köprü geçişlerinde araç sahiplerinin ödediği para 283 milyon lira olmuştu. Bu geliri 365 güne böldüğünüzde geçen yıl köprülerin günlük getirisi yaklaşık 775 bin lira olarak gerçekleşmiş!

Yine 2011 yılında otoyolları kullanan araçlar sayesinde devletinde kasasına giren para miktarı 610 milyon TL olmuş! Otoyollardan da günlük elde edilen gelir yaklaşık 1 milyon 670 bin lira civarında!

İhaleyi alan firma köprülerden her geçiş için devlete yüzde 18 KDV yüzde 10'da belediye payı öderken otoyollarda ise sadece yüzde 18 KDV ödeyecek!

25 YILDA İHALEYE VERİLEN PARANIN İKİ KATI VERGİ SONRASI KAZANÇ

Özetle ihaleyi alan firma yılda yaklaşık 735 milyon lira vergi sonrası kazanç elde edecek. Ortalama yıllık gelirin her yıl araç sayısına ve/veya ücret artışına dayalı olarak ortalama yüzde 10 arttığı göz önüne alınırsa ihaleyi kazanan grubun 25 yılda kazandığı para 20,2 milyar lirayı bulacak yaklaşık 11,5 milyar dolar! 25 yıl sonunda firmaların elde ettiği vergileri de tamamen ödenmiş kazanç köprü için ödenen paranın iki katı olacak!

Otoyollar üzerindeki tesisler de özelleşti

27'si kirada, 44'ü yap-işlet-devret ile yapılmış 71 adet otoyol tesisi de ihale kapsamı içerisinde yer alıyor. Tesisler özelleştirme öncesinde devlete ödedikleri kirayı, sürecin tamamlanmasından sonra ihalenin yeni sahiplerine ödeyecek. Konaklama, lokanta ve dinlenme tesisi şeklinde 3 sınıfa ayrılan tesislerin sayısının artması ise otoyoldaki trafiğin artışı ile doğru orantılı olarak değişiyor.