Aziz Sancar kimdir ve aslen nerelidir? Nobel ödüllü Türk Bilim Adamı Aziz Sancar'ın hayatı...

2018'de Aziz Sancar 8 Eylül 1946'da Mardin, Savur'da dünyaya geldi. 8 çocuklu bir ailenin 7'inci çocuğudur. Ailesi Oğuz Türkleri'nin Hasi kolundan olup Horasan'dan Mardin'e göç etti. Anne ve babası Arapça konuşmaktadır. 

İlköğrenimini ve lise öğrenimini Mardin'de tamamladı. Çocuk yaşlarından itibaren futbolcu olmak istiyordu. Lise yıllarında da devam eden bu hayali, lisenin bitmesi ile son buldu ve üniversite okumaya karar verdi. 

Başarılı bir öğrencilik dönemi yaşayan Sancar, 1969'da İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni 1'inci olarak tamamladı. Mezuniyetinin ardından 2 yıl boyunca memleketindeki bir sağlık ocağında görev yaptı. 

NATO-TÜBİTAK bursunu kazanan başarılı hekim, Johns Hopkins Üniversitesi'ne daha sonra da Dallas Teksas Üniversitesi'nde eğitim gördü. Moleküler biyoloji programına katıldı Caude Rupert’ın laboratuvarında çalıştı.

Caude Rupert’ın laboratuvarında çalışmalarını yürüten Sancar, danışmanı ile birlikte fotoliyaz isimli bir geni klonladı. Bu genin kodladığı enzim, ultraviyole ışıkları ile zarar görmüş DNA'nın onarımını yaptı. Bu yeni buluş ile yüksek lisansını ve doktorasını başarı ile bitirdi. 

1977-1982 arasında Yale Üniversitesi' Tıp Fakültesi'nde görev yaptı. Diğer yandan da DNA onarımı alanında doçentlik tezini yazdı.

1997'de Amerika Birleşik Devletleri North Carolina-Chapel Hill'de North Carolina Üniversitesi'nde biyokimya ve biyofizik bölümünde görev yaptı. 

İLK AMERİKALI TÜRK

Başarıları ile ülke çapında ünlenen Aziz Sancar, Mehmet Özdoğan ile birlikte ABD Ulusal Bilimler Akademisi'ne seçilen ilk Amerikalı Türk olarak kabul edilmektedir. 

NOBEL DÜNYA ÖDÜLÜ KAZANDI

1997'den beri DNA onarımının pek çok parçasının tanımlanmasında kullanılan biyokimyasal yaklaşımlara liderlik eden Aziz Sancar, 2015'te, hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları ile 2015'te Kimya Ödülü'nü kazandı. 

Ayrıca, Sancar'a ait olan “maxicell” tekniği ismini verdiği buluşu, “excinuclease/excision nuclease” enzimi terimleri Oxford Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Sözlüğü'ne girdi. 

415 MAKALE, 33 KİTAP YAZDI

Türk Bilim Adamı Sancar, biyoloji, DNA ve birçok farklı konuda çok sayıda yazı yazdı. Sancar'a ait 415 akademik makale ve 33 kitap bulunmaktadır. 

ABD'de okuyan Türk öğrencilerine yardım etmek ve Türk-Amerikan ilişkilerini geliştirmek maksadı ile eşiyle birlikte Aziz&Gwen Sancar Vakfı'nı kurdu. Ardından Kuzey Carolina'da 'Carolina Türk Evi'ni açtı. 

2006'da ise Türkiye Bilimler Akademisi’ne aslî üye olarak seçildi.

BAŞARILARI VE ÖDÜLLERİ 

• 1984 - ABD Ulusal Bilim Vakfı Genç Araştırmacı Ödülü 

• 1990 - Amerikan Fotobiyoloji Derneği Ödülü 

• 1995 - ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü Ödülü (1995)

• 1997 - TÜBİTAK Bilim Ödülü

• 2001 -  Kuzey Carolina Seçkin Kimyager Ödülü (Amerikan Kimya Cemiyeti)

• 2004 - ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi  Ödülü 

• 2005 - ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçilen ilk Amerikalı Türk 

• 2006 - TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) üyesi 

• 2007 - Vehbi Koç Ödülü 

• 2015 - Nobel Kimya Ödülü 

AZİZ SANCAR LİSESİ

2018'de, İstanbul'da yapılan bir proje okuluna Aziz Sancar Anadolu Lisesi'ne verildi. Bu isim Milli Eğitim Bakanlığı tarafından konuldu. 

AZİZ SANCAR'IN EŞİ

Sancar, kendisi gibi akademisyen olan, Biyokimya profesörü Gwen Boles Sancar ile hayatını birleştirdi. 

AZİZ SANCAR'DAN İTİRAF: BENİM YAPTIĞIMI YAPMAYIN

Zorluklarla karşılaşıldığında inatçı olunması gerektiğini savunan Sancar, "Yurt sevgisi çok önemli. Yurt dışına gidin ama gittikten sonra geri dönün. Benim yaptığımı yapmayın. Yurt dışında farklı dünya görüşü olan insanları görmek önemli. Onlardan öğrenecek şeyler var fakat bizim bu memlekete borcumuz var. O bakımdan yurt dışı fırsatınız olursa çıkın ama Türkiye'nin size ihtiyacı var mutlaka geri dönün" dedi.