Türkiye 'savaş ekonomisi' yapıyor mu?

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin savaş ekonomisi yapıp yapmayacağına ilişkin, ''Biz bütçemizi şu anda normal, rutin bir bütçe olarak yapıyoruz. Ama ülkemiz büyük bir ülke, şartlar neyi gerektiriyorsa o zaman o şartlara uyacak şekilde gereken adımlar atılır'' dedi.

Bakan Şimşek, ''Kayıtdışı Ekonomi ile Mücadele Eylem Planı''nın 9 aylık gerçekleşme sonuçlarını, ayrıca izleme ve ilerleme raporunu düzenlediği basın toplantısı ile kamuoyuyla paylaştı.

Toplantının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Şimşek, gerek uluslararası finansman gerekse belli sektörlerde özel sektörün hesaplarını iyi yapmaması nedeniyle son yıllarda özelleştirme performansının çok güçlü olmadığını söyledi.

''Benim için özelleştirmede en öncelikli konu yapısal reform ayağıdır'' diyen Şimşek, enerji sektöründeki şirketler arasında, KİT'ler arasında nakit akışı ne kadar iyileşirse Türkiye'nin rekabet gücünün ve bütçenin o kadar iyileşeceğini vurguladı.

Şimşek, özelleştirme çalışmaları çerçevesinde şartlar uygun olursa bazı ikincil halka arzları da düşündüklerini belirterek, ''Halk Bankası bunlardan bir tanesidir. Şu an itibariyle yüzde 24'e kadar oran, çünkü yüzde 20 ve artı bir opsiyon var. Yüzde 24'e kadar bir oranı şartlar uygun olursa bu sene veya gelecek sene içerisinde, şartlar uygun olmazsa gelecek sene dahi olmayabilir, halka arz etmeyi düşünüyoruz'' dedi.

2013 bütçesini hiç yeni özelleştirme geliri olmayacakmış gibi planladıklarını ifade eden Şimşek, ''(Efendim bütçe bir miktar bozuldu, ondan dolayı özelleştirmeleri hızlandırıyorlar, bu sene içerisinde tamamlayacaklar) hiç kimse böyle bir hesap içerisine girmesin'' diye konuştu.

Suriye'deki olaylar

Türkiye ve Suriye arasında yaşanan gerginlik nedeniyle bir savaş ekonomisi yapılıp yapılmayacağına ilişkin soru üzerine Bakan Şimşek, Türkiye'nin yanı başında böyle bir trajedinin, böylesine büyük bir kargaşanın ve çatışma ortamının olmasını arzu etmediklerini söyledi.

Bölgede olumlu ve olumsuz olan her şeyin Türkiye'yi etkilediğini kaydeden Maliye Bakanı, ''Maalesef bu süreç yaşanıyor. Gereken açıklamaları da sayın Başbakanımız zaten yapıyor. Biz bütçemizi şu anda normal, rutin bir bütçe olarak yapıyoruz. Ama ülkemiz büyük bir ülke, Türkiye eski Türkiye değil, şartlar neyi gerektiriyorsa o zaman, o şartlara uyacak şekilde gereken adımlar atılır'' dedi.

''Tezkere için ödenek öngörüldü mü?'' şeklindeki soruya Bakan Şimşek, daha önce Irak'a yönelik ve başka zamanlarda da başka türlü tezkerelerin çıkartıldığını belirterek, ''Biz ilgili kurumlarımızdan gelen talepleri değerlendiriyoruz, makul bir çerçevede, imkanlarımız çerçevesinde o talepleri karşılıyoruz. Fakat bu konuda spesifik bir talep yok, dolayısıyla bu konuda yorum yapmayacağım'' yanıtını verdi.

Merkez Bankası'nın enflasyon değerlendirmesi

Merkez Bankası'nın enflasyon raporundaki son yapılan vergi artışlarının enflasyon rakamlarını artırdığı tespitinin hatırlatılması üzerine Şimşek, şöyle konuştu:

''Merkez Bankamız tabii ki fiyat istikrarından sorumludur. Enflasyon hedef olarak belirleniyor, bu hedefe ulaşmak için herkes üzerine düşeni yapıyor. Merkez Bankamız son vergi artışlarının yansımalarını ortaya koydu. Yalnız şöyle bir şey ifade etmek istiyorum, tabii ki kurumlar arası diyalog var.

Fakat şunu da göz ardı etmemek lazım, (efendim bütün fiyatlar sabit kalsın, biz öyle enflasyonu düşürelim). Bakın 2009'dan son birkaç hafta öncesine kadar akaryakıt ürünlerindeki sabit vergi hiç artırılmamış. Biz o zaman (enflasyonu biz düşürdük) diye çıkmadık.

Ben Merkez Bankamızın çabalarını çok takdir ediyorum. Küresel kriz döneminde olsun, ondan sonraki dönemde olsun çok güzel çalışmalar yapıldı. Ama bütün (kamu fiyatları sabit kalsın, enflasyon düşsün) yaklaşımı da çok sağlıklı değil.

En az enflasyon kadar kamu fiyatlarının da artırılması doğal bir süreç olarak görülmeli. Enflasyonun sebebi vergi artışları değildir. Tabii ki mutlaka etkisi vardır, ama 2-3 yıllık perspektifle bakarsanız mesela bu yılki etki de zaten ortadadır.''

Bu sene şartlar geçen senekinden ağır

Mehmet Şimşek, bütçede hedefleri tutturmak için çabalayacaklarını, ancak bu seneki şartların geçen seneki şartlardan daha ağır olduğunu söyledi.

Avrupa'daki durumun, petrol fiyatlarının ve Türkiye'nin yanı başındaki kargaşanın ortada olduğunu anlatan Şimşek, öngörülen yüzde 4'lük büyüme hedefinin yakalanamayacağını bildirdi.

Bütçe 17 Ekim'e yetişecek

Bakan Şimşek, Orta Vadeli Program'ın (OVP) yayımlanmasında bu yıl bir gecikme yaşandığını ve bu konuda söyleyecek fazla bir sözünün bulunmadığını ifade etti.

Bütçenin anayasal zorunluluk olan 17 Ekim 2012 tarihinde teslim edilmesi gerektiğini hatırlatan Şimşek, ''Bu konuda bugüne kadar bir sıkıntı yaşanmadı, bu sene de yaşanmayacak. Öyle ümit ediyorum ki OVP de önümüzdeki hafta içerisinde yayımlanacak'' diye konuştu.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hazırlanan Gelir Vergisi Kanunu Taslağı'nın reform niteliğinde olduğunu belirterek, ''Taslağı Ekonomi Koordinasyon Kurulu'na (EKK) sunduk, ilk fırsatta Bakanlar Kurulu'nda Sayın Başbakanımıza sunucağız, Meclis'e de inşallah bu çerçevede gider'' dedi.Bakan Şimşek, Kayıtdışı Ekonomi ile Mücadele Eylem Planı'nın 9 aylık gerçekleşme sonuçlarını, ayrıca izleme ve ilerleme raporunu düzenlediği basın toplantısında kamuoyuyla paylaştı.

Konuşmasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Şimşek, zenginlerden daha fazla vergi alınıp alınamayacağına yönelik soru üzerine, AK Parti hükümetleri döneminde 4-5 alan dışında, hemen hemen bütün alanlarda doğrudan vergilerin indirildiğini söyledi.

Bu çerçevede yüzde 22-49,5 arasında olan gelir vergisi oranının yüzde 15-35 arasına indirildiğini hatırlatan Şimşek, bu indirimin kayıt dışılığın azalması için yapıldığını vurguladı.

Kurumlar vergisinin yüzde 33'ten yüzde 20'ye indirildiğini, turizmden, tekstile ve eğitime kadar birçok sektörde de KDV oranlarının yüzde 18'den yüzde 8'e çekildiğini anımsatan Şimşek, ''Fakat öyle bir noktaya gelindi ki bütün bu çabalara rağmen Türkiye'de çalışanların yüzde 45'i hala asgari ücret üzerinden gösteriliyor.

Bu doğru bir şey mi, mümkün değil. Bu sistem son bulacak, biz bunu kökünden değiştiriyoruz. Artık belli mesleklerde biz bunun olamayacağını sorgulayacağız. Kayıt dışılıkla mücadele anlamında gereken neyse yapacağız'' diye konuştu.

Zenginlerden vergi almak konusunda zaten bazı inisiyatifleri baştan koyduklarını anlatan Şimşek, konutlardaki KDV oranı düzenlemesinin bu çerçevede yapıldığını söyledi. Bir köyde 50 bin liraya alınan 200 metrekarelik ev ile İstanbul'da 50 metrekaresi 300-500 bin dolara satılan evin aynı olamayacağını kaydeden Şimşek, ''Konutta KDV oranları eskiden 150 metrekareden fazlası yüzde 18 idi. Her yerde aynı uygulanıyordu. Biz bunu değiştirdik'' dedi.

Kayıt dışılıkla mücadele kadar gelir vergisi reformunun da çok önemli olduğunu ve yeni Gelir Vergisi Kanun Taslağı'nın EKK'ya sunulduğunu anlatan Şimşek, bu yasa ile bütün imtiyazların, bütün istisnaların masaya yatırıldığını dile getirdi.

Son yıllarda birkaç alandaki vergilerde ciddi anlamda artış olduğunu da belirten Maliye Bakanı, bütün bunları minimize etmeye yönelik çok ciddi adımların atıldığını, bu konuda adımlar atılmasına devam edildiğini vurguladı.

Elektronik haciz

Elektronik haciz uygulaması konusunda bilgi veren Şimşek, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın vergi borcu tutarı kadar bankadan haciz talebinde bulunduğunu bildirdi.

Şimşek, ''Kamuoyunda bir algı var, bunu düzeltmek için söylüyorum. Biz bankaya talimat gönderirken diyoruz ki, (bu mükellefin örneğin 10 bin lira borcu var), biz (milyonlarca lira hesabını bloke edin) demiyoruz. Bankaların bazıları, hakkında haciz bulunan kişileri riskli müşteri olarak görüyor ve kendi kredi alacakları için de hesaplarını bloke ediyor'' diye konuştu.

Bu konudaki şikayetlerin azalması için Türkiye Bankalar Birliği nezdinde gerekli girişimlerde bulunduklarını belirten Şimşek, ''(Risk sistemlerini gözden geçirin) dedik. Tamam biz kendi alacağımız için haciz koyuyoruz, ama bu bütün hesapları bütünüyle bloke etme hakkını vermiyor'' dedi.

Sigara üreticilerine uyarı

Sigaradaki yeni vergi uygulamalarının ne zaman yürürlüğe gireceği yönündeki soru üzerine Şimşek, bu tür tedbirlerin zamanlaması konusunda bilgi veremeyeceklerini söyledi.

Şimşek, ''Şunun altını çizmek istiyoruz, bu sektörde eğer bugün üretim yapılıyor ve 'nasılsa birtakım düzenlemeler yapılabilir, ben şimdiden satış yapmış gibi göstereyim' diye bir hesap içerisine girerlerse yanılacaklardır'' dedi.

2013 bütçesinin tutturulması için yeni tedbirlerin gündeme gelip gelmeyeceğine yönelik soru üzerine Şimşek, şu an itibariyle 2013 bütçesine son şeklinin verildiğini ve çalışmaların bu yönde gittiğini belirterek, ''Bu sene açığımız eğer Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 1'i kadar sapacaksa bu zaten size bir şeyler söylüyor'' dedi.

Bakan Şimşek, bütçe disiplinine önem verdiklerini, bunu şimdiye kadar devam ettirdiklerini, bundan sonra da devam ettireceklerini sözlerine ekledi.